داستان‌های «قصه‌ ظهر جمعه» را چه‌کسی می‌نوشت؟/ ارتباطی که با رادیو قطع شده است!

مازندمجلس: به گزارش هنرنیوز ، برنامه رادیویی «قصه ظهر جمعه» یکی از قدیمی‌ترین برنامه‌های رادیوست که پخش آن از سال 1319 آغاز شد و هنوز هم پخش می‌شود.

این برنامه که گویندگی آن را «محمدرضا سرشار» (رضا رهگذر) بر عهده داشت، در دهه شصت دوران طلایی خود را سپری کرد و ظهرهای جمعه خانواده‌ها گرد رادیو که دوران محبوبیت خود را سپری می‌کرد، جمع می‌شدند و دل به قصه‌های آن می‌سپردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حالا دیگر سال‌ها از آن زمان می‌گذرد و رادیو دیگر رونق سابق را ندارد، هنوز هم این برنامه پخش می‌شود اما به واسطه بروز و ظهور رسانه‌های جدید دیگر خیلی‌ها دل به قصه‌هایش نمی‌سپارند. در این میان اما یاد و خاطره آن برنامه شیرین هنوز در یادها مانده است. همین بهانه‌ای شد تا در آستانه هفتاد و هشت سالگی رادیو با «محمد میرکیانی» سردبیر، ‌طراح و نویسنده «قصه‌ ظهر جمعه» در دهه 60گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید:

-بین سال‌های 61 تا 72 سردبیر و نویسنده قصه‌های ظهر جمعه رادیو بودم و سال‌ها در این رسانه در اغلب بخش‌ها کار کردم. دهه شصت در حقیقت دهه رنسانس ادبیات کودک در ایران بود و چهره‌های موفقی در ادبیات کودک معرفی شدند و منشاء اثرهای گوناگونی بودند. اما بعد از انقلاب اسلامی ایران و دهه شصت انحصار تولید فکر و فرهنگ در عرصه ادبیات کودک شکسته شد و بسیاری از چهره هایی که مسیرها برایشان بسته بود مسیر تولید فکر و فرهنگ در عرصه ادبیات کودک برایشان باز شد.


-قبل از انقلاب جریان فعال بیشتر در ادبیات کودک نبودند و بخشی از آن کانون پرورش فکری بود که افراد خاصی در آن بودند. بعد از انقلاب ناشران خصوصی فعال شدند،‌ مراکز فرهنگی به مجموعه نظام و ادبیات کودک نگاه ویژه‌ای داشتند، ‌مجله‌های خاص نوجوانان و کودکان بیشتر به تولید فکر و فرهنگ ایرانی پرداختند.

-همه این اتفاق‌ها در رادیو هم بی تاثیر نبود. در رادیو هم تحولی صورت گرفت، به خاطر افرادی که در آن زمان فعال بودند هم در مطبوعات و هم در رسانه کار می‌کردند. یادم است آقای سرشار (معروف به رهگذر) مدیر گروه کودک رادیو بودند. اواخر سال 60 اولین قصه‌ام را به رادیو و برنامه قصه‌های ظهر جمعه دادم که همین کار مبنای همکاری من با رادیو شد. البته به صورت همزمان قصه‌هایم در مجله‌های کودک و نوجوان هم چاپ می‌شد.

-این قصه‌ها هنوز هم به صورت بازپخش، از رادیو پخش می‌شوند. یکی از دلیل‌هایی که این قصه‌ها مخاطب بسیاری داشت، این بود که نویسنده آنها نویسنده ادبیات کودک بود و گوینده این قصه‌ها نیز کارشناس ادبیات کودک داشت و زمانیکه این گروه در کنار یکدیگر قرار می‌گرفتند، در حقیقت اتفاقی خوبی در حال رخ دادن بود. مصطفی موسوی گرمارودی و حمید عاملی نیز قبل از آقای سرشار قصه‌گوی این برنامه بودند. مهرداد صفار زاده، ‌مهدی حجرانی، ‌عموزاده خلیلی و ... قصه‌هایی که نوشته بودند که در «قصه‌ ظهر جمعه» پخش شد، اما خب 90 درصد از نگارش قصه‌ها به عهده خودم بود.

-قبل از انقلاب نیز در بین توده‌های مردم و افراد مذهبی، رادیو و تلویزیون تحریم بود و مردم رادیو را به خانه‌هایشان نمی‌آوردند، اما بعد از انقلاب این تحریم شکسته شد و فضایی ایجاد شد که بسیاری از مردم رادیو و تلویزیون را به عنوان رسانه قابل قبول به خانه‌هایشان بیاورند به همین خاطر جمع انبوهی به مخاطبان رسانه اضافه شد.

-این فضا ایجاب می‌کرد تا برنامه‌های قابل قبول، ‌متنوع و دوست داشتنی تولید شود البته با کمبود امکاناتی که در آن زمان وجود داشت، اما آن نسل نسلی فعال بودند که با افتخار از آنها یاد می‌شود و می‌گویند دهه شصت. آنها افرادی بودند که دائم مطالعه و تلاش می‌کردند و مثل الان نبود که همه چیز را از اینترنت کپی کنند و نخوانده در جایی قرار دهند. به همین خاطر است که مدت‌ها شاهد اتفاق خاصی در این حوزه نیستیم. خلاقیت، زمینه ساز اتفاق‌های بزرگ در رسانه است و اگر نوآوری نباشد به اتفاق بزرگی تبدیل نمی‌شود و روی مخاطب هم تاثیر نمی‌گذارد.

-برای اولین بار متون کهن ایرانی را خوانده و بازنویسی می‌کردم و منابع کهن را می‌خواندم و در آن زمان به کتابخانه‌ ملی و پارک شهر تردد داشتم. منبع اصلی «قصه‌های ظهر جمعه» متون کهن ادبیات و قصه‌های رئالی بود که به خاطر تجربه‌های زندگی می‌نوشتم و ما به ازای بیرونی نداشت. بعدها خیلی از این قصه ها چاپ شد و تعدادی از آنها نیز کتاب سال شد. درباره شنوندگان این قصه‌ها هم باید بگویم که اغلب مخاطبان ما نوجوانان و همه خانواده‌ها بودند اما خب مخاطب اصلی ما همان نوجوانان بودند.

-مدت‌ها است که ارتباطم با رادیو قطع شده است و تجربه‌هایم را در زمینه‌های دیگر به کار بستم و دوست داشتم تا شاخه‌های دیگر را نیز تجربه کنم. علاوه بر نویسندگی کتاب با شبکه کودک همکاری می‌کنم. آخرین کتابم داستان‌های بیگانه است که در پنج جلد طراحی و نوشته شده است.

-آن زمان در رادیو فکر می‌کردیم باید کار تازه و جدید انجام دهیم و فضای تازه‌ای ایجاد کنیم. خیلی راحت بود که من هم از روی مجله ها رونویسی می‌کردم اما یادم است برای قصه‌هایم از جیب هزینه می‌کردم تا به آن طراوت و تازگی برسم. یکبار قصه‌ای با نام معرکه گیر در دست نگارش داشتم و به خاطر اینکه واقعی‌تر دربیاید به شهر قزوین سفر کردم و با ضبط خبرنگاری کنار یک معرکه گیر در امامزاده حسین نشستم و ضدای او را ضبط کردم. مبنای کار در آن زمان،‌ دل بود و اینطور هم نبود که بازده مالی داشته باشد.

-این قصه‌ها حدود 24 سال است که پخش می‌شود و در این بین قصه‌های مناسبتی هم داشته است. درباره سری جدید نمی‌دانم و بستگی به تصمیم مدیران رادیو دارد و به تمایل من ربطی ندارد. شاید در بین تعدد شبکه‌های رادیویی شاید اولویت‌ها چیز دیگری باشد. چون ممکن است این کار برای برنامه‌ ای نیم ساعته پرهزینه باشد. رادیو از نظر تولید فکر و فرهنگ اهمیت ویژه‌ای دارد به دلیل اینکه جان مایه تولید فکر و فرهنگ کلمه و واژه است و مبنای تولید برنامه‌های رادیویی هم کلمه است و هر مفهوم و پدیده ای با کلمه و واژه آغاز می‌شود و زمانیکه ما رادیو گوش می‌کنیم با مبنای تولید فکر و فرهنگ آشنا می‌شویم.

-یکی از ویژگی‌های مثبت رادیو دسترسی آسان و کم هزینه به آن است و در هر موقعیت و جایگاه و وضعیتی می‌توانیم از رادیو بهره ببریم. در شرایطی که پزشکان می‌گویند گوشی‌های تلفن همراه به خاطر امواجی که از خود ساتع می‌کنند را در کنار سر و گوش خود قرار ندهید، رادیو را می‌توان به راحتی در کنار بالشت و گوش قرار داد و در هر وضعیتی به رادیو گوش کرد. برنامه سازی در رادیو، ‌جان مایه تولید فکر، اندیشه، عاطفه و احساس است. در حقیقت به دلیل اینکه ارتباطمان در رادیو فقط از طریق صدا است و صدا (صدای افرادی که در ذهنمان ماندگار می‌شود هم روی ما تاثیر می‌گذارند) هم از طریق واژه و کلمه به ذهن ما منتقل می‌شود با گوش کردن به رادیو زمینه تخیل و نوآوری و اندیشه در مخاطب به شدت بالا می‌رود و رادیو را به هنر نو نزدیک می‌کند.

-رادیو می‌تواند در ماجراهای گوناگون به سرعت منعطف شود و تولید فکر و اندیشه و خبر کند و مجموعه این عناصر برای رادیو رسانه‌ای موفق تعریف کرده است. کار در رسانه رادیو کاری عارفانه و زاهدانه و شاعرانه است و بارها شده که فردی سالهای سال در رادیو کار کرده و هیچکس تصویر او را حتی یکبار هم ندیده است. در عصر امروز حس می‌کنم مطالعه کم شده است و شاید من چهار پنج بار متون کهن فارسی را زیر و رو می‌کردم تا به قصه‌ای جذاب برسم و باز هم می‌گویم که دهه شصت الکی دهه شصت نشده است.

فارس

منبع: مازند مجلس

کلیدواژه: رادیو تولید ادبیات پخش برنامه قصه ها قصه های فرهنگ رسانه انقلاب می کردم مخاطب نویسنده مبنای افرادی بسیاری داشتم تاثیر رادیویی نوجوانان برنامه های اینکه اندیشه حقیقت سرشار خانه هایشان تحریم ایجاد مطالعه مخاطبان می گویند مدت ها هزینه یکبار قصه ای معرکه وضعیتی تلویزیون می کنم زمینه نوآوری درباره اتفاق می کردند سردبیر شکسته برایشان بیشتر ندارد سال ها رهگذر دوران خانواده ها می کرد افراد مجموعه البته قصه هایم زمانیکه نوشته همکاری اولین ویژه ای ایرانی داستان های نگارش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mazandmajles.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مازند مجلس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۲۴۴۵۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انعکاس صدای انتخابات در رادیو

معاونت صدای رسانه ملی برای برگزاری انتخابات ۲۱ اردیبهشت ماه ویژه برنامه‌های متنوعی را برای پخش تدارک دیده است. در گزارش ذیل به جزئیات برنامه‌های شبکه‌های رادیویی اشاره شده است.

رادیو ایران؛ روز انتخاب

شبکه رادیویی ایران در ویژه برنامه‌های «با ایرانیاران» ویژه انتخابات به دریافت تولیدات ایرانیاران (شبکه همراهان رادیو ایران در سراسر کشور) در قالب‌های مختلف برنامه‌سازی به جایگاه و نقش مجلس می‌پردازد. «با ایرانیاران» به تهیه کنندگی ندا حاجی اسماعیلی تا چهارشنبه ساعت ۱۶:۴۰ و پنجشنبه ساعت ۱۶:۱۵ تقدیم می‌شود. «خانه مردم» با هدف افزایش آگاهی مخاطبان نسبت به اهمیت جایگاه تقنینی و نظارتی مجلس و نیز جایگاه مردم تا پنجشنبه ۲۰ اردیبشهت ساعت ۱۲:۴۰ از رادیو ایران تقدیم می‌شود. «جهان سیاست» تا چهارشنبه ساعت ۱۵:۳۰ پخش می‌شود. "پرسا" در گروه ورزش و تفریحات رادیو ایران ویژه انتخابات طراحی شده و ساعت ۲۰ تقدیم می‌شود.

«بحث روز» هم با این محوریت روی آنتن می‌رود. "خانواده‌ای به نام ایران" ویژه برنامه دیگری است که پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت بعد از خبر ساعت ۱۷ تقدیم خانواده بزرگ ایران می‌شود؛ و «روز انتخاب» نام ویژه برنامه انتخاباتی رادیو ایران است که در روز جمعه ۲۱ اردیبهشت از آغاز نخستین لحظات رای گیری آماده انعکاس این رویداد بزرگ است. همچنین برنامه‌های «سلام صبح بخیر، نمودار، ایرانشهر و راه شب» نیز در بخش‌های مختلف به موضوع انتخابات در رادیو ایران می‌پردازند.

رادیو جوان؛ سبز سفید سرخ

شبکه رادیویی جوان در برنامه‌های مختلف رادیویی با مسئولان و دست اندرکاران ستاد انتخابات در دور دوم انتخابات مجلس شورای به گفتگو می‌پردازد. در برنامه زنده "جوان ایرانی سلام" با دکتر محسن اسلامی سخنگوی ستاد انتخابات کشور گفتگو شد و در برنامه "گپ تو" با معصومه نصیری (کارشناس سواد رسانه ای) درباره شاخصه‌های یک نماینده تراز انقلاب اسلامی صحبت شد. در برنامه "سبز سفید سرخ" گفتگو با دکتر جواد اقدس طینت (کارشناس اقتصادی) در خصوص اقتصاد داخلی ایران و اهمیت درست انتخاب کردن نمایندگان از طرف مردم صورت گرفت. در برنامه "منحصر به فرد" با دکتر علی ودایه (کارشناس سیاسی) درباره نقش نهاد‌های قانونگذاری در کشور‌های مختلف و اهمیت آنان و نقش مجلس قانونگذار در جمهوری اسلامی گفتگو شد. همچنین در برنامه زنده "جوونی مجاز" با محسن اسلامی در خصوص دور دوم انتخابات به گفتگو خواهد پرداخت.

رادیو فرهنگ؛ من مسئولم

رادیو فرهنگ برنامه‌های «من مسئولم»، «شمای نماینده». «صحن علنی»، «صندلی سبز» و «باهم برای ایران» را ویژه دور دوم انتخابات پخش می‌کند. برنامه «صحن علنی» از گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ با هدف انعکاس خواسته‌های مردم از نمایندگان مجلس هر روز در فواصل برنامه‌ها پخش می‌شود. برنامه سرزمین من هر روز ساعت ۱۳ در بخش‌های مختلف به موضوع انتخابات در ایران از گذشته تا امروز می‌پردازد. همچنین وظایف نمایندگان مجلس و ویژگی نماینده تراز انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار می‌دهد. «صندلی سبز» مسابقه رادیویی ۳۰ دقیقه‌ای ویژه انتخابات است. این برنامه کاری مشترک از صدای مرکز سمنان و گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ است که با هدف آموزش و شناساندن وظایف و اختیارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی به مخاطبان، تعامل مردم ورسانه و افزایش آگاهی و تقویت دانش سیاسی مردم برای انتخاب نماینده اصلح ساعت ۱۷پخش می‌شود. در هر برنامه شرکت کنندگان بر اساس سن و مدرک تحصیلی، در قالب گروه‌های سه نفره شرکت می‌کنند.

سئوالات این مسابقه پیرامون موضوعات مختلف از جمله وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی و قوانین انتخابات همچنین سوالاتی درباره مجلس خبرگان است.

برنامه گفتگومحور "من مسئولم" همراه با مجری و چهار شرکت کننده از میان دانشجویان کشور به بررسی و موشکافی فرایند انتخابات در کشور اختصاص دارد.

برنامه «شمای نماینده» نیز با محوریت شرکت حداکثری در انتخابات، چرایی شرکت در انتخابات و ویژگی یک نماینده اصلح است که صبح‌ها ساعت ۷:۴۵ و ۱۲:۱۵ پخش می‌شود.

برنامه «باهم برای ایران» از ۸ صبح تا ۱۸ جمعه ۲۱ اردیبهشت به همت سه گروه کتاب و جامعه، تاریخ و اندیشه و ادب و هنر روی آنتن رادیو فرهنگ می‌رود. رادیو تهران؛ با ویژه برنامه «شهرآرا»

شبکه رادیویی تهران، با استقرار واحد سیار در مسجد لرزاده با ویژه برنامه» شهرآرا» لحظه به لحظه؛ اخبار، رویدادها، اتفاقات و حواشی انتخابات و... را منعکس می‌کند. محمدرضا پاکزادیان، تهیه کننده برنامه انتخاباتی «شهر آرا» ضمن اعلام این خبر گفت: شبکه رادیویی تهران، جمعه ۲۱ اردیبهشت روز برگزاری دور دوم انتخابات، به صورت زنده از مسجد لرزاده روی آنتن میرود. برنامه» شهرآرا» لحظه به لحظه؛ اخبار، رویدادها، اتفاقات و حواشی انتخابات و حضور پرشور رای دهندگان و... تقدیم مخاطبان می‌کند. وی افزود: حضور گزارشگران رادیو تهران در محل‌های اخذ رای و گفت وگوی گزارشگران با مسئولان، رای دهنده‌ها و مردم بخشی از این ویژه برنامه است. تدارک بخش‌های کارشناسی، نمایش، طنز، پخش موسیقی شاد و انتخاباتی از دیگر بخش‌های ویژه برنامه شهرآراست.

پاکزادیان در پایان عنوان کرد: استقرار شبکه‌های تصویری و صوتی باعث تشویق و ترغیب بیشتر مردم برای حضور در پای صندوق‌های رای می‌شود. ما در این برنامه تلاش می‌کنیم تا علاوه بر آگاهی بخشی، با اطلاع رسانی دقیق و شفاف رضایت مخاطبان جلب شود. 

رادیو قرآن؛ انتظار من

همزمان با آغاز دوره دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی پخش برنامه «انتظار من» به مناسبت انتخابات تهیه و تقدیم شنوندگان رادیو قرآن می‌شود. همچنین برنامه‌های تسنیم و والعصر نیز به موضوعات انتخاباتی و پوشش خبری آن خواهند پرداخت.

رادیو صبا؛ از صبح صبا تا عصرصبا

شبکه رادیویی صبا متناسب با ماموریت شبکه در فضایی متفاوت به موضوع انتخابات و طرح و پاسخ دهی چالش‌های انتخاباتی می‌پردازد.

برنامه‌های «غیر علنی و بی‌زحمت» به صورت ویژه با موضوع انتخابات روی آنتن رفتند.

هر یک از این برنامه‌ها متناسب با رویکرد و شعار برنامه با نگاهی طنزآمیز به مباحثی همچون اهمیت شرکت در انتخابات، باید‌ها و نباید‌های انتخاباتی، ویژگی‌های یک نامزد شایسته و چگونگی انتخاب و... می‌پردازد.

برنامه نمایشی «غیر علنی» در قالب طنز ماجرای انتخابات را در رادیو صبا به نمایش می‌گذارد. در این نمایش قرار است یک نفر از شخصیت‌های طنز به عنوان رییس اتحادیه طنزپردازان رادیو صبا انتخاب و معرفی شود.

در این برنامه شخصیت‌های شاخص طنز رادیو صبا همگی دور هم جمع شدن تا برای انتخاب شدن به عنوان رییس اتحادیه طنازان «رادیو صبا» با هم رقابت کنند که در این فرایند باماجرا‌ها و چالش‌های مختلفی رو به رو می‌شوند. «غیر علنی» هر روز ساعت ۱۰ صبح پخش می‌شود. برنامه طنز «بی زحمت» با شرکت شخصیت اصلی برنامه در انتخابات مجلس شورای اسلامی از چالش‌های انتخاباتی می‌گوید. این برنامه هر روز ساعت ۱۶:۱۵ تقدیم شنوندگان می‌شود. برنامه آموزشی «زنگ انشا» به پخش انشا‌های دانش آموزی با موضوع انتخاب و اهمیت انتخابات اختصاص دارد. این برنامه شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۴:۴۵ راهی آنتن می‌شود.

برنامه‌های زنده روزانه «صبح صبا و عصر صبا» در بخش‌های مختلف برنامه در قالب‌های متنوع با نگاهی طنز به موضوع‌های انتخاباتی می‌پردازد. «صبح صبا» شنبه تا چهارشنبه ساعت ۶:۳۰ تقدیم مخاطبان می‌شود و برنامه «عصر صبا» شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۸:۳۰ راهی آنتن می‌شود.

رادیو نمایش؛ با هم رای

"هم رای" ویژه برنامه رادیو نمایش برای روز انتخابات دور دوم مجلس شورای اسلامی است و اهمیت این موضوع که چرا باید در انتخابات شرکت کنیم و رای بدهیم را مورد بررسی قرار می‌دهد. این برنامه به نویسندگی و تهیه کنندگی نسیم السادات صباغان و گویندگی نرجس فروغی، علیرضا تابان، گزارشگری و هماهنگی آتنا سادات محمدپناه روز جمعه ۲۱ اردیبهشت ماه ساعت ۹:۳۰ صبح به صورت زنده از رادیو نمایش پخش می‌شود.

رادیو پیام؛ پیام انتخابات

ویژه برنامه انتخابات رادیو پیام با نام پیام انتخابات به تهیه کنندگی مجید امجدی فردخش می‌شود.

منبع: معاونت صدا

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون